Թե ինչպես ես չստացա ութի կարմիր վկայականը

Իմ երազած կարմիր վկայականը ես այդպես էլ չստացա: Ու մինչև հիմա, երբ հիշում եմ, որ իմ փոխարեն դա ստացավ մի ծույլիկ աշակերտ, սիրտս լցվում է թախիծով:

Դեռ առաջին դասարանից միշտ պայքարել եմ գերազանց սովորելու և, հատկապես, ութերորդ դասարանի ավարտական կարմիր վկայական ստանալու համար: Ես դա խոստացել էի իմ պապիկին:

«Քեզ հիանալի ապագա է սպասում, քանի որ շատ քիչ են քեզ նման պարտաճանաչ ու գերազանց առաջադիմություն ունեցող աշակերտները». այս կարգի արտահայտություններ հաճախ եմ լսել իմ ուսուցիչներից:

Ու ամեն անգամ  նման խոսքեր լսելիս ավելի էի ոգևորվում և ձգտում ավելիին, քանի որ իմ   ընտանիքի ողջ ուշադրությունն ինձ վրա էր և իմ աննշան  հաջողությունը երջանկացնում էր նրանց: Ու տեսնելով, որ իմ հաջողություններն այդքան մեծ ուրախություն էին պարգևում իմ ընտանիքին` տարեց տարի մեծանալով` իմ առջև հստակ նպատակ էի դրել. հասնել այդ վկայականին:

Ամեն տարի, երբ գալիս էր սեպտեմբերի մեկը`  ես տեսնում էի, թե ինչ հպարտությամբ են  ինձանից ավագները ստանում կարմիր վկայական, իսկ ես ուրախությամբ վերցնում էի իմ գովասանագիրն ու մտքիս մեջ ասում. «Քիչ մնաց, մի քիչ էլ և իմ հերթն էլ կհասնի»:

Բայց մեր դպրոցի աշակերտներն ասում էին, որ կարմիր վկայականը փողով է:  «Ինչքան  էլ ուզում ես լավ սովորի, միևնույն է մինչև փողը չտաս` չես ստանա ութի կամիր վկայականը». ասում էին նրանք:

Անկեղծ ասած, ես թերահավատորեն էի վերաբերվում դրան: «Կարևորը գիտելիքն է,- մտածում էի ես,- եթե գերազանց սովորեմ` ոչ մեկ չի կարող զրկել ինձ  իմ հասանելիք վկայականից»:

Բայց, ավա՜ղ…

Եկավ ութերորդ դասարանի ավարտական քննությունները: Ես իմ ողջ ուժերը ներդրեցի պարապմունքներիս վրա, քանի որ հուսով էի, որ քիչ էր մնացել երազանքիս հասնելու համար:

Իմ ընկերներից մեկը, որը դպրոցի ուսուցիչներից մեկի տղան էր, նույնպես ոգևորված էր այդ վկայականով, սակայն ի տարբերություն ինձ` նա երբեք դաս չէր սովորում ու միշտ անպատրաստ էր, սակայն դա չէր խանգարում, որ նրա քառորդները միշտ գերազանց փակվեին. «Չէ՞ որ նրա մայրը ուսուցչուհի էր»:

Ութի ավարտական քննություններս գերազանց հանձնեցի, իսկ իմ ընկերը մի առարկայից ցածր ստացավ, որը նրան զրկում էր կարմիր վկայականից: Այդ օրերին ես երանության մեջ էի. պետք էր  սպասել 2 ամիս և սեպտեմբերին ես կստանայի կարմիր վկայականը: Բայց պարզվում էր`ժամանակից առաջ էի ընկել:

Քննություններից երեք շաբաթ անց ուսուցիչներից մեկը եկավ մեր տուն և ասաց, որ ես կարմիր վկայական չեմ ստանա, քանի որ դա բաժին է ընկել մեկ ուրիշին:

Տատիկս երկար տարիներ աշխատել է մեր դպրոցի տնտեսական բաժնում և շատ  ուսուցիչների հետ բավականին մոտ էր. նրանք հաճախակի էին մեզ այցելության գալիս:

Երբ ես լսեցի, որ վկայական չեմ ստանա, սիրտս լցվեց:  Իմ համար ավելի շատ ցավը ոչ թե այն էր, որ վկայականը չստացա, այլ այն, որ պապիկս արդեն մահացել էր ու այդ վկայականն իմ համար կրկնակի նշանակություն ուներ:

Ստացվում էր, որ ես իմ խոստումը չեմ կատարել, սակայն դրանում ես մեղք չունեի, քանի որ ամբողջ ութ տարի գերազանց եմ սովորել: «Ես գիտեմ, որ իմ պապիկը անպայման կհասկանար ինձ»,- մտածում էի ես:

Ընտանիքս ինձ հետ միասին ապշած էր: Ծնողներս գնացել էին դպրոց ու տնօրենից հետաքրքրվել, թե ինչու ես չեմ ստանալու կարմիր վկայականը:

«Այս տարի մեր դպրոցին երկու կարմիր վկայական է բաժին հասել, որից երկուսն էլ  գումարի դիմաց ստացել են դպրոցի ուսուցիչների երեխաները,- ասել էր նա:- Ձեր երեխան պետք է ստանար, բայց ուսուցիչներից մեկն առաջ էր ընկել և գնել ձեր երեխայի կարմիր վկայականը»:

Ինչ ե՞ք կարծում. սա տնօրենի պատասխա՞ն է:

Այդ ամիսներն ինձ համար անտանելի էին: Ես վիճեցի իմ ընկերոջ հետ. չէ՞ որ նա էր գնել իմ վկայականը: Հետագայում իմացա, որ նա կարողացել էր իր ցածր գնահատականը ուղղել և իրեն սարքել կեղծ գերազանցիկ:

Պարզվում է ավելորդը ես էի: Երևի մեր դպրոցին պետք չէր իսկական գերազանցիկ: Իրենց համար լավ էր,  որ մանկավարժների երեխաները ստանան կարմիր վկայական  և հպարտանան իրենց  անգրագետ երեխաներով:

Անցել է մեկուկես տարի, բայց դա միշտ էլ ինձ համար ցավոտ թեմա է: Այդ ժամանակվանից  ես այդ դպրոցում չեմ սովորում. ես ութից դուրս եկա ու ընդունվեցի քոլեջ:  Իմ առաջին դպրոցն իմ աչքում  հավասարվեց 0-ի:

Ես հիմա էլ սովորում եմ գերազանց  և կարծում եմ, որ կարևորը ուղեղի պարունակությունն է, ոչ թե ուրիշի տանջանքի  գնով ձեռք բերված թղթի կտորը: